ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

 Από τους μαθητές της Β’ Γυμνασίου Βύρωνα Κατσιούρα και Ιάσονα Νίκα

   Τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τις βιώνουμε έντονα τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα. Οι παρατεταμένοι καύσωνες του καλοκαιριού του 2023, τα πρωτοφανή πλημμυρικά φαινόμενα στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο του 2023, οι ολοένα συχνότερες πυρκαγιές -με όλες τις αρνητικές συνέπειες που επιφέρουν- αποτελούν δηλωτικά στοιχεία της παρουσίας της κλιματικής κρίσης και μια πρόγευση των συνεπειών της στη χώρα μας.

     Η Ήπειρος μέχρι στιγμής καταγράφει τη χαμηλότερη τρωτότητα στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με  στοιχεία μελέτης που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος. Αυτό, αρχικά, δεν μοιάζει ανησυχητικό. Ωστόσο, δεν σημαίνει ότι φορείς και πολίτες πρέπει να επαναπαυόμαστε. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, μικρές ή μεγάλες, θα επηρεάσουν δραστικά το φυσικό περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία του τόπου μας. Ειδικότερα:

   Η Δημοτική Ενότητα Πρέβεζας παρουσιάζει μεγαλύτερες τιμές του δείκτη τρωτότητας όσον αφορά την παράκτια ευαισθησία, ενώ η Δημοτική Ενότητα Ζαλόγγου είναι πιο εκτεθειμένη στην παράκτια διάβρωση.

Ο Αμβρακικός κόλπος με άνοδο της στάθμης κατά 7 μέτρα

Ο Αμβρακικός κόλπος σήμερα

  

    Σε μια μεσοπρόθεσμη περίοδο (δηλαδή από το 2020 έως περίπου το 2050) αναμένεται αύξηση των βροχοπτώσεων  στους  Νομούς Πρέβεζας (ο οποίος νομός τελευταία δείχνει να αποκτά υποτροπικό κλίμα) και Θεσπρωτίας από 5-10%, ενώ για το τέλος του αιώνα μείωση της τάξης ακόμη και του 20% και στους τέσσερις Νομούς της Ηπείρου. Η θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί μεσοπρόθεσμα κατά 1-2 βαθμούς Κελσίου και για το τέλος του αιώνα αναμένεται άνοδος κατά 4-5 βαθμούς Κελσίου.

     Για τα επόμενα χρόνια εξάλλου, προδιαγράφεται μια μείωση της ανάγκης θέρμανσης από 10 έως 30% για το μεσοπρόθεσμο διάστημα για τον χειμώνα, αλλά οι ανάγκες ψύξης θα αυξηθούν περισσότερο, ιδιαίτερα στις παραθαλάσσιες περιοχές.

    Σε ότι αφορά τα υδάτινα συστήματα της Ηπείρου, μεσοπρόθεσμα δεν φαίνεται να δημιουργείται κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα πλην της χερσονήσου της Πρέβεζας, το υδάτινο δυναμικό της οποίας είναι ήδη επιβαρυμένο λόγω της διείσδυσης του θαλασσινού νερού, ενώ αναμένεται να επηρεαστεί περαιτέρω από την αύξηση της στάθμης της θάλασσας.

   Οι λίμνες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Επειδή υπάρχουν λιγότερες χιονοπτώσεις και αυξημένες θερμοκρασίες, μειώνεται η στάθμη του νερού τους, στοιχείο που επηρεάζει αντίστοιχα και την ποιότητά του. Αυτό με τη σειρά του επιδρά και στους οργανισμούς που ζουν μέσα σε αυτό ή γύρω από  αυτό. Ιδιαίτερα σε μικρής έκτασης λίμνες, όπως οι δρακόλιμνες, που τροφοδοτούνται σχεδόν αποκλειστικά με χιόνι,  η μείωση του νερού ή αλλοίωση της ποιότητάς του θα επηρεάσει σίγουρα τη διαβίωση του αγριόγιδου και του αλπικού τρίτωνα, που αποτελούν και προστατευόμενα είδη.

 

    Γενικότερα, οι αλλαγές στις θερµοκρασίες και στα επίπεδα υγρασίας επηρεάζουν τα φυσικά οικοσυστήµατα της περιοχής, όπως τα ορεινά δάση του Ζαγορίου και του Μετσόβου. Συνεπακόλουθο των παραπάνω αποτελεί το γεγονός ότι ζώα, όπως η καφέ αρκούδα και σπάνια πουλιά, κινδυνεύουν από την απώλεια κατάλληλων βιότοπων.

       Οι ενεργειακές υποδομές της Περιφέρειας Ηπείρου ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κινδύνους, οι οποίοι θα σχετίζονται κυρίως με τα έντονα φαινόμενα πλημμυρικών απορροών. Τέλος, γενικά κατά τη θερινή περίοδο θα υπάρχει αύξηση της ανάγκης ψύξης, που ενδέχεται να αυξήσει και τις εποχιακές ανάγκες σε ενέργεια, στοιχείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στον μελλοντικό σχεδιασμό του ενεργειακού μείγματος για τα καλοκαίρια, δεδομένου ότι αυτό θα δημιουργήσει υψηλές ημερήσιες αιχμές. Υψηλή και πολύ υψηλή ευαισθησία στην παράμετρο αυτή θα έχουν οι Δημοτικές Ενότητες Πάργας, Συβότων και Ζαλόγγου, που συγκεντρώνουν αθροιστικά το 54% περίπου του ετήσιου τουρισμού της Περιφέρειας.

    Μία άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι οι δυσμενείς συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό. Η Ήπειρος βασίζεται στον φυσιολατρικό τουρισµό, µε έµφαση σε περιοχές όπως τα Ζαγοροχώρια, ο Αχέροντας και τα Τζουμέρκα. Η κλιµατική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει: 1)Την ελκυστικότητα του φυσικού περιβάλλοντος, εξαιτίας της  αλλοίωσης των ποταµών ή της µείωσης του χιονιού σε περιοχές με χιονοδρομικές εγκαταστάσεις ή εξαιτίας διάβρωσης του εδάφους και κατολισθήσεων.2)Τις τουριστικές υποδοµές, λόγω καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόµενα.

   Τέλος, ανατροπές  θα σημειωθούν και στον αγροτικό τομέα. Λόγω υψηλών θερμοκρασιών κι απότομων καιρικών φαινομένων παραδοσιακές καλλιέργειες πιθανόν να εγκαταλειφθούν  και να αντικατασταθούν με νέες. Ήδη, σύμφωνα με δημοσιεύματα, στην Πρέβεζα ο συνδυασμός υγρασίας και υψηλών θερμοκρασιών  ευνόησε την καλλιέργεια και παραγωγή μπανάνας.

    Η κλιματική αλλαγή, λοιπόν, δεν «αστειεύεται»! Και θα πρέπει να μας βρει έτοιμους, όταν θα μας … χτυπήσει την πόρτα! Οφείλουμε να δραστηριοποιηθούμε όλοι, Περιφέρεια, Δήμοι και πολίτες για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της. Γιατί αλλιώς το τίμημα θα το πληρώσουμε ακριβά: είτε σε είδος είτε κυρίως σε ανθρώπινες ζωές!

 

Πηγές:

https://www.capital.gr/oikonomia/3756063/dimosieusi-endiameson-apotelesmaton-ton-meleton-gia-tin-trototita-kai-tis-epiptoseis-tis-klimatikis-allagis-stin-ellada/

https://epirusgate.gr/oi-epiptoseis-tis-klimatikis-allagis-stin-ipeiro-anodos-thermokrasias-kai-stadiaki-meiosi-ton-vrochoptoseon/

https://www.ertnews.gr/ert3/i-klimatiki-allagi-efere-tis-mpananes-stin-ipeiro/

https://www.epiruspost.gr/i-klimatiki-allagi-einai-edo-chamili-pr/

https://parallaximag.gr/perivallon/pos-epireazontai-ta-alpika-topia-tis-elladas-apo-tin-klimatiki-allagi-kai-ton-anthropo