Από τις μαθήτριες Κυβέλη
Βλάχου, Β’ Γυμνασίου, Βένη Γεωργιάδη και Εβελίνα Κοντογιάννη, Α’ Γυμνασίου.
Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μια
απόλυτη φυσική διεργασία. Χωρίς αυτό η Γη θα ήταν ένας παγωμένος πλανήτης, με
μέση
θερμοκρασία -18 °C, και εμείς ως
ανθρώπινο γένος πιθανόν να μην υπήρχαμε! Τι είναι, λοιπόν, αυτό το φαινόμενο,
για το οποίο τόσος λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια και τι σχέση μπορεί να
έχει ένα … θερμοκήπιο με τον πλανήτη Γη;
Ας αναλογιστούμε τον τρόπο λειτουργίας ενός
θερμοκηπίου. Τα τοιχώματά του είναι συνήθως από γυαλί ή πλαστικό, λόγω της
ιδιότητάς τους να επιτρέπουν στην ορατή και στην υψηλής συχνότητας υπέρυθρη
ακτινοβολία να εισχωρήσει. Κάποιο κομμάτι των ακτινοβολιών αντανακλάται από το
έδαφος και τα φυτά και επιστρέφει από εκεί που ήρθε, ενώ κάποιο κομμάτι
απορροφάται με αποτέλεσμα αυτά να θερμαίνονται. Έτσι, λοιπόν, καθώς το
εσωτερικό του θερμοκηπίου θερμαίνεται, εκπέμπει χαμηλής συχνότητας υπέρυθρη
ακτινοβολία. Τι το ιδιαίτερο έχει αυτή; Δεν μπορεί να διαπεράσει τα τοιχώματα
του θερμοκηπίου! Κάποιο κομμάτι της θα απορροφηθεί από τα τοιχώματα, κάποιο
κομμάτι της θα ανακλαστεί, το αποτέλεσμα, όμως, είναι ότι η ακτινοβολία δεν
μπορεί να διαφύγει, και έτσι το εσωτερικό του θερμοκηπίου θερμαίνεται
περαιτέρω.
Κάτι
αντίστοιχο συμβαίνει και με τον πλανήτη Γη. Όλοι γνωρίζουμε ότι η Γη περιβάλλεται από την
ατμόσφαιρα της(που παίζει τον ίδιο ρόλο με το γυαλί ή πλαστικό του απλού θερμοκηπίου). Η μισή περίπου
ακτινοβολία που δέχεται η Γη από τον Ήλιο, σε διάστημα ενός χρόνου, απορροφάται από το έδαφος. Από την άλλη μισή
ακτινοβολία, ένα μέρος της επιστρέφει στο διάστημα μέσω ανακλάσεως από την
επιφάνειά της, τα νέφη και τα σωματίδια της ατμόσφαιρας κι ένα άλλο μέρος
απορροφάται από τα ατμοσφαιρικά αέρια, σωματίδια και νέφη. Το έδαφος της Γης,
λοιπόν, καθώς θερμαίνεται, εκπέμπει χαμηλής συχνότητας υπέρυθρη ακτινοβολία.
Ένα μέρος αυτής της ακτινοβολίας διαφεύγει στο διάστημα, αλλά το μεγαλύτερο
μέρος της απορροφάται από τα λεγόμενα αέρια θερμοκηπίου της ατμόσφαιρας. Τα
αέρια θερμοκηπίου θερμαίνονται και εκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία, η οποία κατά
το μεγαλύτερο ποσοστό οδηγείται στο έδαφος. Το έδαφος θερμαίνεται περαιτέρω,
και το φαινόμενο συνεχίζεται εις τους αιώνας των αιώνων.
Το φαινόμενο του θερμοκηπίου από μόνο
του, όχι μόνο δεν είναι πρόβλημα, αλλά είναι και απαραίτητο για την επιβίωση
μας. Το πρόβλημα υφίσταται από τη στιγμή που ο άνθρωπος ενισχύει το παραπάνω
φαινόμενο, σε σημείο που να αποτελεί κίνδυνο για τη ζωή στη Γη.
Πιο συγκεκριμένα, τα κυριότερα αέρια του
θερμοκηπίου είναι το CO2(διοξείδιο
του άνθρακα), το CH4(μεθάνιο)
και ΝΟ2(διοξείδιο
αζώτου). Τα τελευταία χρόνια, οι διάφορες ανθρωπογενείς δραστηριότητες οδήγησαν
στην αύξηση των ποσοστών των παραπάνω αερίων του θερμοκηπίου. Έτσι, το στρώμα
αερίων γύρω από τη Γη έγινε πιο παχύ, με αποτέλεσμα να εγκλωβίζεται ολοένα και
περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία και να
αυξάνεται η θερμοκρασία του
πλανήτη.
Οι κυριότερες αιτίες ενίσχυσης του
φαινομένου του θερμοκηπίου είναι οι εξής:
α) Παραγωγή ηλεκτρισμού:
καταναλώνει το 54 % περίπου του συνολικού καυσίμου και το σύνολο σχεδόν του
ορυκτού άνθρακα.
β) Κίνηση – οχήματα: 400
εκατομμύρια αυτοκίνητα καταναλώνουν 550 εκατομμύρια τόνους το χρόνο, δηλαδή το
10% των συνολικών καυσίμων.
γ) Βιομηχανία: καταναλώνει
περίπου το 24 % του καυσίμου.
δ) Θέρμανση: εκτιμάται ότι
καταναλώνει το 12 % του καυσίμου και αφορά κυρίως τις χώρες του Βορρά
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ TOΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ TOY ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ
1.Αλλαγή του κλίματος της Γης: μετακίνηση των ζωνών
βροχοπτώσεως από τον ισημερινό προς τον Βορρά και ερημοποίηση του κάτω τμήματος
της εύκρατης ζώνης. Αυτό σημαίνει ότι θα πραγματοποιηθούν αλλαγές στους
διάφορους τύπους βλάστησης, τόσο στις γεωργικές όσο και στις δασικές εκτάσεις.
2.Άνοδος της στάθμης των θαλασσών
Οι
λόγοι που οδηγούν στο φαινόμενο αυτό είναι η διαστολή των υδάτων που επιφέρει η
αύξηση της θερμοκρασίας και η τήξη των πάγων. Μία άνοδος της στάθμης κατά 50
έως 150 εκατοστά θα έχει βαρύτατες συνέπειες, καθώς θα πλημμυρίσουν πολλές
περιοχές που βρίσκονται κοντά στο επίπεδο της θάλασσας (οι περισσότερες από
αυτές είναι εύφορες και πυκνοκατοικημένες).
3.Μείωση των υδάτινων πόρων
Αρνητικές συνέπειες θα δημιουργηθούν από
τη μεταβολή του ρυθμού του υδρολογικού κύκλου, ενώ παράλληλα οι ανάγκες
άρδευσης και ύδρευσης θα είναι μεγαλύτερες.
4.Συμβολή στην εμφάνιση του φαινομένου Ελ Νίνιο
Το φαινόμενο Ελ Νίνιο, δηλαδή η
περιοδική αύξηση της θερμοκρασίας των επιφανειακών υδάτων στον κεντρικό και
ανατολικό Ειρηνικό ωκεανό, συσχετίζεται από πολλούς επιστήμονες με την αύξηση
της θερμοκρασίας. Επιπτώσεις του φαινομένου είναι ασυνήθιστοι άνεμοι,
πλημμύρες, ξηρασίες, ενώ αναφέρεται ότι επηρεάζει και τις καιρικές συνθήκες της
Μεσογείου, και συγκεκριμένα συνδέεται με τις χαμηλές βροχοπτώσεις στην περιοχή.
5. Άμεση επίδραση της θερμοκρασίας
Η
θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε πολλές περιοχές του πλανήτη,
αλλά και στη χώρα μας, θα φτάσει σε τέτοια επίπεδα που θα είναι ανυπόφορη για
τους ανθρώπους και τους άλλους ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς. Πολλές εκτάσεις
θα οδηγηθούν σε ερημοποίηση. Περισσότερο έντονο θα είναι (ήδη έχει αρχίσει να
γίνεται σε πολλές περιοχές) το πρόβλημα στις πόλεις, όπου η θερμοκρασία είναι
μεγαλύτερη από τον περιβάλλοντα χώρο κατά 0,5 - 3C, λόγω της έλλειψης βλάστησης
και της μεγαλύτερης απορρόφησης ακτινοβολίας των δομικών υλικών.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ
Αρχικά, η μείωση του διοξειδίου του
άνθρακα στον τομέα της παραγωγής ενέργειας αποτελεί έναν από τους κύριους
τρόπους αντιμετώπισης του φαινόμενου του θερμοκηπίου. Η αξιοποίηση των καθαρών πηγών ενέργειας,
όπως η αιολική, η ηλιακή, η υδροηλεκτρική ενέργεια και η βιομάζα αποτελεί
βασική προϋπόθεση της μείωσης των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Γενικά,
η επένδυση στην έρευνα για την εύρεση εναλλακτικού στοιχείου για την παραγωγή
ενέργειας που θα αντικαταστήσει τον άνθρακα είναι άκρως σημαντική. Επίσης, οι δενδροφυτεύσεις βοηθούν στην απορρόφηση
του διοξειδίου, ενώ ταυτόχρονα συντελούν στην παραγωγή οξυγόνου και στη σωστή
ρύθμιση του κύκλου του νερού.
Συγχρόνως, οι άνθρωποι πρέπει να
περιορίσουν και τις εκπομπές των άλλων αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του
θερμοκηπίου, όπως για παράδειγμα των χλωροφθορανθράκων που είναι ιδιαίτερα
καταστροφικοί για το όζον.
Επίσης, οι αναπτυγμένες χώρες, που
φέρουν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, πρέπει
να συνεισφέρουν περισσότερο οικονομικά, τεχνολογικά και ηθικά, για να μειώσουν
τις εκπομπές των αεριών και ταυτόχρονα να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να
επιτύχουν τον ίδιο σκοπό. Επιπρόσθετα, οι αναπτυγμένες χώρες, με ειδικές ομάδες
επιστημόνων, θα πρέπει να είναι πρωτοπόρες
στην καταγραφή του φαινομένου και της εξέλιξής του.
Τέλος, ο καθένας από εμάς επιβάλλεται να
αλλάξει τρόπο ζωής: να καταναλώνει λιγότερα, να επαναχρησιμοποιεί, να
ανακυκλώνει, να εξοικονομεί ενέργεια στην καθημερινότητά του, και γενικότερα,
να υιοθετήσει στάσεις και συμπεριφορές φιλικές προς το περιβάλλον. Ο άνθρωπος
πρέπει να μάθει να ζει με εκτίμηση και σεβασμό απέναντι σε όσα του προσφέρει η φύση.
Γιατί ο σεβασμός προς το περιβάλλον είναι σεβασμός
στην ίδια τη ΖΩΗ!
Πηγές
http://eprl.korinthos.uop.gr
https://el.wikipedia.org
http://www1.aegean.gr
https://www.kathimerinifysiki.gr/2015/07/fainomeno-thermokipiou
https://www.youtube.com/watch?v=tPMad2A7zAA
https://www.ecocrete.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου