Οικολογικές-βιοκλιματικές κατοικίες

Από τη μαθήτρια Αιμιλία Ντάρα, Α’ Γυμνασίου

        Η έννοια του βιοκλιματικού σπιτιού είχε γίνει αντιληπτή από την αρχαιότητα. Πιο συγκεκριμένα, ο Σωκράτης έλεγε τα εξής: «Όταν κάποιος θέλει να χτίσει ένα σπίτι, δεν πρέπει να το κάνει όσο γίνεται πιο ευχάριστο, αφού θα ζήσει μέσα σ’ αυτό και όσο πιο χρήσιμο γίνεται; Και δεν είναι ευχάριστο ένα σπίτι που το καλοκαίρι είναι δροσερό και τον χειμώνα ζεστό; Τώρα, από την εμπειρία μας βλέπουμε ότι στα σπίτια που έχουν νότιο προσανατολισμό, οι ακτίνες του ήλιου περνούν μέσα από τις σκεπασμένες βεράντες, αλλά το καλοκαίρι η διαδρομή του ήλιου είναι ακριβώς πάνω από τα κεφάλια μας και πάνω από την οροφή, έτσι έχουμε σκιά…».

      Σήμερα, αναφερόμενοι σε ένα οικολογικό σπίτι, ...

... εννοούμε μια κατοικία φιλικά σχεδιασμένη προς το περιβάλλον, με βάση τις επιταγές του σύγχρονου βιοκλιματικού σχεδιασμού. Η δε βιοκλιματική είναι κλάδος της αρχιτεκτονικής που λαμβάνει υπ' όψη τις επιταγές της οικολογίας και της βιωσιμότητας και αποσκοπεί στην προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. 

      Συνοπτικά, οι στόχοι του βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι:

-Η εξασφάλιση ηλιασμού το χειμώνα.

-Η προστασία από τους δυνατούς ανέμους του χειμώνα.

-Η ελαχιστοποίηση των απωλειών θερμότητας τον χειμώνα.

-Η προστασία από τον ήλιο του καλοκαιριού.

-Η εκμετάλλευση των δροσερών ανέμων το καλοκαίρι.

-Η απομάκρυνση της πλεονάζουσας θερμότητας το καλοκαίρι.

    Βέβαια, το κόστος κατασκευής ενός οικολογικού σπιτιού είναι αρκετά  υψηλότερο από ένα συμβατικό, αλλά θα γίνει απόσβεση σε βάθος 20ετίας από το μειωμένο κόστος διαχείρισης.

1. ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

    Για την κατασκευή ενός οικολογικού σπιτιού θα πρέπει να χρησιμοποιούνται υλικά που δεν απαιτούν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, για να παραχθούν και είναι φιλικά προς το περιβάλλον, δηλαδή, υλικά που είναι ανακυκλώσιμα ή έχουν αντοχή και μεγάλη διάρκεια ζωής. Τέτοια υλικά είναι:

α)  η εμποτισμένη ξυλεία που έχει υποστεί κατεργασία με οικολογικά υλικά, για να αντέχει στον χρόνο∙

β) φυσικά υλικά με θερμομονωτικές ιδιότητες, όπως είναι η τζίβα, η κυτταρίνη, ο φελλός, η κάνναβη, το μαλλί προβάτου∙

γ) οικολογικές μπογιές και σοβάδες∙

δ) αλουμίνια, γιατί αντέχουν στον χρόνο∙

ε) πλακάκια από κεραμικά υλικά.

2. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ - ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

     Βασική αρχή της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής είναι ο προσανατολισμός της κατοικίας στον Νοτιά.  Με προϋπόθεση την καλή μόνωση, τα μεγάλα νότια ανοίγματα ευνοούν τη διείσδυση του ήλιου τον χειμώνα, διατηρώντας τους εσωτερικούς χώρους θερμούς. Σε αυτό συμβάλλει σημαντικά η προσθήκη παθητικών ηλιακών συστημάτων, π.χ. ηλιακών θερμοκηπίων, με κατάλληλη ηλιοπροστασία το καλοκαίρι, όπως και η ανεμπόδιστη κυκλοφορία του αέρα στους εσωτερικούς χώρους. Όσο περισσότεροι τοίχοι υπάρχουν, τόσο δυσκολεύεται ο  αέρας να κυκλοφορήσει. Επίσης, πρέπει τα ανοίγματα στο Βοριά να είναι μικρά ή η δυτική πλευρά κλειστή. Για το καλοκαίρι, μπορούμε να «προστατεύσουμε» από τον ήλιο τη νότια πλευρά με πέργκολες και τη δυτική-ανατολική με κατακόρυφες τέντες. Τέλος, αποτελεσματική λύση είναι η φύτευση φυλλοβόλων και πλατύφυλλων δέντρων. Τον χειμώνα που ρίχνουν τα φύλλα τους, επιτρέπουν τη διείσδυση του ήλιου, ενώ το καλοκαίρι προσφέρουν σκιά.

3. ΜΟΝΩΣΗ

       Τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, κυρίως για τη θέρμανση και τον φωτισμό τους. Η αύξηση της ποσότητας της μόνωσης είναι το κύριο στοιχείο για την πρόληψη της απώλειας ενέργειας. Γι’ αυτό πρέπει να σχεδιάζονται σπίτια που είναι καλά μονωμένα και εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το φυσικό φως. Έτσι, λοιπόν, απαιτείται μόνωση στους τοίχους και στη στέγη, απαιτούνται στεγανά παράθυρα με διπλά ή τριπλά τζάμια και με θερμογέφυρες, καθώς κι ένα εξαιρετικά μονωμένο εξωτερικό κέλυφος.

4. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

       Ένα οικολογικό σπίτι θα πρέπει να είναι και αυτόνομο ενεργειακά. Μια ανεμογεννήτρια ισχύος 3-4 KW μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του νοικοκυριού. Επίσης, ιδανική για την Ελλάδα, θεωρείται η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πάνελ για την παραγωγή ηλιακού ηλεκτρισμού, ο οποίος μπορεί και να αποθηκεύεται σε ειδικές μπαταρίες. Βέβαια, το οίκημα μπορεί ταυτόχρονα να είναι συνδεδεμένο με το δίκτυο της ΔΕΗ, ώστε να υπάρχει μια εφεδρική λύση στην περίπτωση που  κάποιες φορές δεν μπορεί να παράγει ρεύμα. Τέλος, κρίνεται απαραίτητη η τοποθέτηση λαμπτήρων οικονομίας στις λάμπες φωτισμού, καθώς και συσκευών ενεργειακού τύπου Α, για την όσο το δυνατόν χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας.

5. ΘΕΡΜΑΝΣΗ

       Για την παραγωγή θερμότητας παρέχονται οι εξής εναλλακτικές:

α) Θερμικά ηλιακά συστήματα: ειδικοί συλλέκτες εκμεταλλεύονται τη θερμότητα του ήλιου, για να ζεστάνουν νερό και να το κυκλοφορήσουν στο σύστημα θέρμανσης. Το σύστημα παρέχει άφθονο ζεστό νερό και διαθέτει μία επιπλέον θερμαντική πηγή για χειμωνιάτικες περιόδους με παρατεταμένη συννεφιά.

β) Η τεχνολογία της «αβαθούς γεωθερμίας»: Πρόκειται για ένα σύστημα που εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι το υπέδαφος παραμένει σε μια σταθερή θερμοκρασία χειμώνα – καλοκαίρι. Έτσι, ένα οριζόντιο δίκτυο από υπόγειους σωλήνες μπορεί να θερμάνει ή να δροσίσει τους εσωτερικούς χώρους πολύ πιο φθηνά.

γ) Μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για θέρμανση είναι η χρήση ενεργειακών τζακιών ή ενός κεντρικού λέβητα που θα καίνε βιομάζα, π.χ. καυσόξυλα.

6. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΝΕΡΟΥ

        Μία οικολογική οικία εξοικονομεί νερό συλλέγοντας τα όμβρια ύδατα σε ειδικές δεξαμενές. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το πότισμα των κήπων ή το καθάρισμα εξωτερικών χώρων. Με μια απλή φίλτρανση, το βρόχινο νερό, που είναι καλύτερης ποιότητας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στα πλυντήρια ρούχων και πιάτων. Επίσης, τα λύματα της οικίας και τα «γκρίζα νερά» από τον νεροχύτη και τον νιπτήρα μπορούν να καταλήγουν σε μια μικρή μονάδα βιολογικής επεξεργασίας και μέσω διαφορετικών σωληνώσεων, να καταλήγουν στο καζανάκι. Με τη συλλογή του βρόχινου νερού και την ανακύκλωση αυτού που ήδη χρησιμοποιείται, οδηγούμαστε στο να μην καταναλώνεται ούτε μία σταγόνα από το πόσιμο νερό της ΕΥΔΑΠ.

         Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας μπορούμε και να προστατεύσουμε τον πλανήτη και το περιβάλλον, αλλά και να εξοικονομήσουμε χρήματα! Το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι …

να αλλάξουμε νοοτροπία και συνήθειες!!!

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ

Fall House

 

       Βρίσκεται στην ακτή Big Sur της Καλιφόρνιας, και έχει χάλκινη πρόσοψη που θα αφομοιωθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς έρχεται σε επαφή με τον αέρα της θάλασσας. Ο χαλκός έχει επίσης σχεδιαστεί, για να προσφέρει ένα βαθμό πυροπροστασίας. Εκτός από την αξιοζήλευτη εμφάνιση και τη θέα του, το διώροφο Fall House διαθέτει ενεργειακά αποδοτικά παράθυρα και ανοικτό σχεδιασμό που ενθαρρύνει τον φυσικό εξαερισμό, αφού με το άνοιγμα των παραθύρων αυτόματα μειώνεται η ανάγκη για κλιματισμό. Ένα σύστημα ανακύκλωσης του «γκρι νερού» είναι επίσης εγκατεστημένο.

ZEB Pilot House

  Το ZEB Pilot House είναι ένα πειραματικό σπίτι που λέγεται ότι μπορεί να κάνει το εξής αξιοσημείωτο: χάρη στους άφθονους ηλιακούς συλλέκτες λέγεται ότι μπορεί να παράγει σχεδόν τρεις φορές το ποσό της ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται. Για να επιτύχει την απόδοση αυτή, το Zeb Pilot House διαθέτει τον παροιμιώδη νεροχύτη κουζίνας βιώσιμης τεχνολογίας, μια μεγάλη φωτοβολταϊκή συστοιχία, σύστημα συλλογής βρόχινου νερού, ηλιακούς συλλέκτες, καθώς και έναν αποτελεσματικό εναλλάκτη θερμότητας.

P.A.T.H. (Prefabricated Accessible Technological Homes)

  Τα σπίτια PATH μπορούν να υποστηρίξουν ένα εξωτερικό κέλυφος από γυαλί, συνδυασμό ξύλου και γυαλιού, ή ένα πλήρως ξύλινο κέλυφος. Η προαιρετική βιώσιμη τεχνολογία περιλαμβάνει μια στέγη που βασίζεται σε ηλιακές συστοιχίες, οροφή με ανεμογεννήτρια, καθώς και ένα σύστημα συλλογής και διήθησης βρόχινου νερού.

Πηγές

Σπίτια με «οικολογική» συνείδηση!, https://www.flowmagazine.gr/spitia_oikologiki_suneidisi/

Τα 10 καλύτερα βιώσιμα σπίτια του κόσμου!, http://www.kritharis.gr/ta-10-kalitera-viosima-spitia-tou-kosmou

Οι οικολογικές ανησυχίες των αρχαίων, http://www.mixanitouxronou.gr

ΠΩΣ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΤΕ ΕΝΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΣΠΙΤΙ, http://irealty.gr/generic_news/pos-na-ftiaxete-ena-oikologiko-spiti

https://www.paidorama.com/oikologiko-spiti-kai-i-simasia-toy-gia-toys-anthropoys

Αφιέρωμα στο -πράσινο- οικολογικό σπίτι, http://4myhouse.gr