ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΒΙΚΟΥ – ΑΩΟΥ: Τα πέτρινα γεφύρια και οι «σκάλες»

 Από τους μαθητές της Α’ Γυμνασίου Κατσιούρα Βύρωνα, Νίκα Ιάσονα και Σούρλα Γεώργιο.

   Με τα γεφύρια και τις «σκάλες» ο άνθρωπος συμπλήρωσε το έργο της φύσης. «Λάξευσε πέτρινα έργα τέχνης, γεφυρώνοντας χάσματα, απύθμενα φαράγγια, κακοτράχαλα βουνά, υποσκελίζοντας ορμητικά ποτάμια και χείμαρρους. Σμίλευσε περίτεχνα μονοπάτια πάνω στον βράχο, τις σκάλες, με μία μόνο αγωνία: να δαμάσει τη φύση, να φτάσει στα διπλανά χωριά, να ταξιδέψει σε άλλα μέρη, να ελευθερώσει τον τόπο του από τον αποκλεισμό των βουνών».    

  Γεφύρια

 

       Στον Εθνικό Δρυμό Βίκου - Αώου υπάρχουν επτά γεφύρια. Στον ποταμό Αώο, ακριβώς εκεί που η χαράδρα δίνει τη θέση της στον κάμπο, είναι χτισμένη η μονότοξη γέφυρα της Κόνιτσας με ύψος και πλάτος τόξου 20 και 40 μέτρα αντίστοιχα. Χτίστηκε το 1870 από τον πρωτομάστορα Ζιώγα Φρόντζο από την Πυρσόγιαννη της Κόνιτσας, με χρήματα όλων των κατοίκων, χριστιανών και μουσουλμάνων.

       Από τα πολλά πέτρινα γεφύρια που κατά καιρούς χτίστηκαν στο φαράγγι του Βοϊδομάτη

διατηρείται μόνο ένα, της Κλειδωνιάς, ακριβώς στη δυτική είσοδο του φαραγγιού. Χτίστηκε το 1853 και συνέδεε τα χωριά του Ζαγορίου με την Κόνιτσα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, πάνω στην παλιότερη γέφυρα που υπήρχε στη θέση αυτή έγινε η σφαγή των δύο συγγενικών, αλλά αλληλομισούμενων ισχυρών οικογενειών της περιοχής, του Σταμάτη και του Γερένη, όταν η νυφική πομπή της τελευταίας οικογένειας διέβαινε τη γέφυρα. Παρόμοια συμβάντα, καθώς και δοξασίες, συνοδεύουν την ιστορία σχεδόν κάθε γεφυριού.

    Το γεφύρι του Μίσιου, στη χαράδρα του Βίκου, ανάμεσα  από τα χωριά Βίτσα και Κουκούλι χτίστηκε από τον Αλέξη Μίσιο από το Μονοδένδρι. Είναι δίτοξο και κατασκευάστηκε το 1748. Η ιδιαιτερότητά του σε σχέση με τα άλλα γεφύρια είναι η ξαφνική στροφή του κορμού του, πριν ακόμα προλάβει να καταλήξει στη δεξιά όχθη.

   Λίγο πιο πάνω, σε μια στενή χαράδρα, είναι χτισμένο το γεφύρι του Νούτσου.

Κατασκευάστηκε το 1750 με δαπάνες του Νούτσου Κοντοδήμου από το Βραδέτο. Είναι γνωστό και ως γεφύρι του Κοκκόρου από το όνομα του μυλωνά γειτονικού μύλου. Δίπλα στο γεφύρι βρίσκεται η σπηλιά που κρύφτηκε ο λήσταρχος Νταβέλης με δύο άλλους ληστές. Από μια πρόχειρη ξύλινη γέφυρα κοντά στο γεφύρι του Κοκκόρου περνούσαν φορτωμένες με πυρομαχικά και εφόδια οι γυναίκες της Πίνδου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

    Το γεφύρι του Λάκκου στο Πάπιγκο χτίστηκε το 1854 σε παραπόταμο του Βοϊδομάτη και συνδέει τις δύο συνοικίες  Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο. Είναι ένα μονότοξο γεφύρι, που κατασκευάστηκε το 1854 από τον Αναστάσιο Λώλη, όπως αναγραφόταν σε πλάκα που υπήρχε επάνω, αλλά καταστράφηκε με το πέρασμα των χρόνων. Στην περιοχή υπήρχε νερόμυλος, ο οποίος αρχικά εγκαταλείφθηκε και στη συνέχεια καταστράφηκε κι αυτός.

Τέλος, τα δυο γεφύρια της Σκάλας του Βραδέτου συνδέουν τις δύο πλαγιές του φαραγγιού της Μεζαριάς.

 

         Σκάλες

         Η περίφημη σκάλα του Βραδέτου, χτισμένη στο φαράγγι της Μεζαριάς, ήταν η μοναδική διάβαση που συνέδεε το ορεινό αυτό χωριό με το Καπέσοβο και τον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι το 1973 που έγινε ο αυτοκινητόδρομος. Πρόκειται για μία στροβιλιστή πέτρινη κατασκευή, που αποτελείται από 1100 μικρά πέτρινα σκαλοπάτια, με πρωτότυπη διαρρύθμιση, καθώς άσπρες και μαύρες πέτρες δημιουργούν τρεις λωρίδες κυκλοφορίας ανθρώπων και ζώων αντίστοιχα.

Η σκάλα της Βίτσας κατασκευάστηκε το 1868 με χρήματα που διέθεσε η Αγγελική Παπάζογλου και ήταν ένα αναγκαίο έργο για την περιοχή, αφού ένωνε και ενώνει και σήμερα για διαφορετική χρήση, τη Βίτσα με το Κουκούλι και στη διαδρομή διέρχεται και από το πέτρινο γεφύρι του Μίσιου. Στην περιοχή υπάρχει ακόμα η σκάλα του Κουκουλίου, ανάμεσα από τα χωριά Κήποι και Κουκούλι, και η σκάλα του Τσεπέλοβου.

     Πηγές:

https://www.konitsa.gr/visit/gefiria-7/17-gepuri-konitsas

https://www.petrinagefiria.com/index.php?q=content

https://www.ypaithros.gr/gefyri-misiou-grand-kanion-elladas

https://www.epirusnet.eu

https://izagori.gr/bridges/617

http://www.hotelsline.gr/root/newhotel/mx/m_Ioannina_Vikou-Aoou8.asp

https://www.travel.gr/experiences/skala-vradetoy-to-allokoto-petrino-mo

https://www.zagori.gov.gr/?p=18354