ecododonea: 5 ελληνικά γεωπάρκα στον παγκόσμιο χάρτη της UNESCO και ένα από αυτά στην Ήπειρο

Πέντε περιοχές της Ελλάδας χαρακτηρίζονται «παγκόσμια γεωπάρκα UNESCO», σε σύνολο 120 γεωπάρκων σε 33 χώρες παγκοσμίως. Πρόκειται για υπέροχα τοπία, με επιστημονική αξία αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα.

Ως παγκόσμιο γεωπάρκο ορίζεται ένας ενιαίος χώρος με εξέχουσας σημασίας γεωλογική κληρονομιά σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εκάστοτε περιοχή εντάσσεται στο Παγκόσμιο Δίκτυο Εθνικών Γεωπάρκων (GGN – Global Network of National Geoparks), το οποίο στηρίζεται από την UNESCO και δημιουργήθηκε με σκοπό την προστασία, ανάδειξη και προβολή της γεωλογικής, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αγροτικών περιοχών, αναπτύσσοντας και προωθώντας εκπαιδευτικές και γεωτουριστικές δραστηριότητες με υψηλές ποιοτικά προδιαγραφές. Οι πέντε περιοχές της χώρας που αναγνωρίστηκαν διεθνώς ως «παγκόσμια γεωπάρκα UNESCO» είναι οι εξής:

1. Λέσβος

Το Γεωπάρκο Λέσβου, περιλαμβάνει ολόκληρο το νησί και αναγνωρίσθηκε από την UNESCO το Σεπτέμβριο 2012. Στο δυτικό τμήμα του νησιού δεσπόζει το Απολιθωμένο Δάσος, ένα μοναδικό μνημείο της φύσης, το οποίο έχει κηρυχθεί «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης». Από τη συστηματική μελέτη των απολιθωμένων κορμών και φύλλων προσδιορίσθηκε το γένος και το είδος των φυτών που συμμετείχαν στη σύνθεση του δάσους της Λέσβου πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια.

2. Η περιοχή του Ψηλορείτη, στην Κρήτη

Λόγω της πλούσιας γεωποικιλότητας, του πανέμορφου τοπίου και της αναμφισβήτητης ιστορίας και παράδοσής του, το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη εντάχθηκε, από την ίδρυσή του κιόλας, στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και λίγο αργότερα στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO. Περιλαμβάνει μοναδικούς σχηματισμούς πετρωμάτων, θέσεις απολιθωμάτων, εντυπωσιακές μορφές του ανάγλυφου, σπήλαια και άλλες καρστικές μορφές, πτυχώσεις και ρήγματα των πετρωμάτων, ιδιαίτερα σημαντικές για το φυσικό περιβάλλον εμφανίσεις νερού και στοιχεία αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με την πέτρα και το ανάγλυφο. Όλα μαζί συνθέτουν την ιστορία της Γης και του ανθρώπου στον Ψηλορείτη.

3. Η περιοχή του Εθνικού Δρυμού Βίκου – Αώου, στην Ήπειρο

Το Εθνικό Πάρκο Βίκου-Αώου βρίσκεται στο Ν. Ιωαννίνων, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους της Τραπεζίτσας, του Σμόλικα, της Τύμφης και του Μιτσικελίου και ιδρύθηκε το 1973. Είναι γνωστό και με την ονομασία “Ο Δρυμός των μεγάλων κορυφών”. Βόρειο όριο του Δρυμού είναι η χαράδρα του Αώου και το νότιο όριο το φαράγγι του Βίκου. Μέσα στον Δρυμό βρίσκονται 4 οικισμοί: το Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο, το Μονοδένδρι και ο Βίκος, με το ομώνυμο φαράγγι, το οποίο θεωρείται από τα μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά ασβεστολιθικά φαράγγια της Ευρώπης. Έχει μήκος 12 χλμ., πλάτος που κυμαίνεται μεταξύ 200μ. και 1.5 χλμ. και μέγιστο βάθος 1200μ.

4. Το Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού, στην Πελοπόννησο

Η περιοχή του Εθνικού Πάρκου Χελμού–Βουραϊκού, εκτείνεται στους νομούς Αχαΐας και Κορινθίας. Η γεωμορφολογία του εδάφους, η διαμόρφωση διαφορετικών οικοσυστημάτων, το υψομετρικό εύρος σε συνδυασμό με την εναλλαγή των εποχών, έχουν συμβάλλει στη διαμόρφωση ποικίλων μικροθέσεων στις οποίες τα χλωριδικά είδη έχουν προσαρμοστεί με εντυπωσιακή εξειδίκευση. Αξιόλογη είναι και η πανίδα της περιοχής, που περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό εντόμων, αμφίβιων, ερπετών, πουλιών και θηλαστικών.

5. Η περιοχή της Σητείας, στην Κρήτη

Εντός του Πάρκου έχουν αποτυπωθεί πάνω από 100 γεώτοποι, δηλαδή τοποθεσίες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως ξεχωριστές εμφανίσεις πετρωμάτων, εντυπωσιακές γεωμορφές και θέσεις πλούσιες σε απολιθώματα. Η γεωγραφική θέση της Σητείας στο ανατολικό άκρο του νησιού επέτρεψε την ανταλλαγή ειδών από τη Μικρά Ασία και αυτό σε συνδυασμό με το κλίμα της περιοχής, δημιούργησε ένα μωσαϊκό οικότοπων και οικοσυστημάτων, μερικά από τα οποία, όπως το φοινικόδασος του Βάι, είναι μοναδικά για την περιοχή της Μεσογείου.